Skip to main content

Cwricwlwm cudd

Dylunio Tudalennau Cynwysoldeb

Mae'r holl dudalennau Cynwysoldeb wedi'u cynllunio gan ddilyn egwyddorion Dylunio Cyffredinol ar gyfer Dysgu (UDL). Fe welwch gyfuniad o destun, fideo a delweddau, ynghyd â rhai pwyntiau ar gyfer myfyrio, enghreifftiau ymarferol ac astudiaethau achos.

Gallwch ddewis darllen y testun, neu gael mynediad at fideo o'r un deunydd. Mae'r recordiad ar waelod y dudalen hon. Gallwch hefyd fynychu gweithdy ar y pwnc: i gael gwybod mwy gweler y blwch DPP ar waelod y dudalen hon.

Fel y trafodwyd uchod, i rai myfyrwyr, mae agweddau ar arferion a phrosesau sefydliadol, a hyd yn oed iaith, yn rhwystro datblygiad ymdeimlad o berthyn. Mae’r cwricwlwm cudd yn cynnwys y ‘normau, gwerthoedd a chredoau heb eu datgan hyn a drosglwyddir i fyfyrwyr trwy gynnwys cwricwlaidd ffurfiol a chysylltiadau cymdeithasol ystafell ddosbarth’ (Hinchcliffe 2021: 74). Gwelir mai agweddau buddiol ar y cwricwlwm cudd yw cymdeithasoli i ddiwylliant a chymuned, a phroffesiynoli, sy’n darparu buddion i’n cymdeithas ehangach a’n cydlyniant cymunedol. Fodd bynnag, gellir dadlau bod y cwricwlwm cudd yn gweithredu i drosglwyddo ideolegau fel gwybodaeth ddiwrthwynebiad, a gymerir yn ganiataol. Mae heriau sylweddol i’r cwricwlwm cudd, gan y gwelir mai prosesau atgynhyrchu cymdeithasol a diwylliannol sy’n sicrhau ‘cadw braint gymdeithasol, diddordebau a gwybodaeth bresennol am un elfen o’r boblogaeth ar draul grwpiau llai pwerus’ (Hinchcliffe 2021: 30).

Mae’r cwricwlwm cudd yn effeithio ar y groesffordd rhwng profiadau bywyd myfyrwyr ac addysg prifysgol, fel y dangosir yn ffigur 4, isod.

Two circles labelled university education and one student life experiences. The circles are split into sense of belonging and rules of the game. Aspects of university education are: staff and student community, institutional culture and values, academic and pastoral support structures, assessment methods and disciplinary content and conventions. Aspects of student life experiences are personal characteristics such as ethnicity, gender disability, current circumstances and resources, cultural capital and support networks, independence and self-belief and previous educational experiences.
Ffigur 4: Y Cwricwlwm Cudd mewn Addysg Uwch (Hinchcliffe 2021: 74) (yn Saesneg yn unig).

Gellir lleihau effaith y cwricwlwm cudd naill ai drwy fodel diffyg neu safbwynt cynhwysol. Yn y model diffyg, cyfrifoldeb y myfyriwr yw addasu i normau’r brifysgol. Mae dull mwy cynhwysol yn gofyn i’r brifysgol a’i staff addasu i ddarparu ar gyfer profiadau ac anghenion y myfyrwyr, a mynegi disgwyliadau’n glir lle bo angen, gan wneud y cwricwlwm cudd yn dryloyw i bob myfyriwr.

Strategaethau ymarferol ar gyfer mynd i’r afael â’r cwricwlwm cudd 

Tryloywder mewn disgwyliadau: 

  1. Maes llafur a chanllawiau aseiniadau eglur: Gall darparu cyfarwyddiadau meysydd llafur ac aseiniadau manwl sy’n amlinellu disgwyliadau ar gyfer perfformiad, meini prawf asesu, a strategaethau llwyddiant ddadrinio safonau academaidd. Gall egluro pam fod meini prawf penodol yn cael eu pwysleisio helpu myfyrwyr i ddeall yn well sut i fynd at eu hastudiaethau. 
  1. Canllawiau cam wrth gam ar gyfer sgiliau academaidd: Cynnig adnoddau hygyrch neu weithdai sy’n esbonio sgiliau academaidd hanfodol, megis meddwl yn feirniadol, dulliau ymchwil, a chyfeirio. Gall y canllawiau hyn gynnwys gwaith enghreifftiol neu atebion enghreifftiol i ddangos sut olwg sydd ar gyflwyniadau llwyddiannus mewn disgyblaethau penodol. 
  1. Oriau swyddfa a sesiynau cynghorwyr academaidd: Gall annog myfyrwyr i gwrdd â staff addysgu a chynghorwyr greu lle diogel i fyfyrwyr geisio eglurhad ar ddisgwyliadau, gofyn cwestiynau, neu gael adborth heb farn. Gall gwneud oriau swyddfa yn groesawgar ac yn hygyrch, er enghraifft drwy eu cynnal mewn lleoliadau anffurfiol neu ar-lein, leihau rhwystrau i ymgysylltu. 

Cyfathrebu cynhwysol: 

  1. Osgoi jargon ac egluro termau academaidd: Mae defnyddio iaith hygyrch yn eich deunydd dysgu ac yn eich cyfathrebiadau (e.e. cyhoeddiadau a negeseuon e-bost) yn helpu pob myfyriwr i ddeall cynnwys academaidd. Pan fydd termau disgyblaeth benodol yn angenrheidiol, rhowch ddiffiniadau neu gynnig cyd-destun i helpu myfyrwyr i ddeall iaith y maes. 
  1. Geirfa o dermau a chysyniadau: Gall creu geirfa o dermau academaidd y gallai myfyrwyr ddod ar eu traws – megis “asesiad ffurfiannol,” “dadansoddiad beirniadol,” neu “llên-ladrad” – fod yn gyfeiriad gwerthfawr. Gall yr adnodd hwn fod yn rhan o lwyfannau dysgu ar-lein neu becynnau cwrs a’i ddiweddaru’n rheolaidd. 
  1. Defnyddio sianeli lluosog i gael gwybodaeth: Mae darparu gwybodaeth trwy gymysgedd o fformatau – ysgrifenedig, gweledol, a llafar – yn sicrhau bod myfyrwyr yn derbyn negeseuon mewn ffyrdd sy’n gweddu i wahanol ddewisiadau dysgu. Gall ailadrodd negeseuon allweddol ar wahanol bwyntiau yn y cwrs helpu i atgyfnerthu dealltwriaeth. 

Strategaethau ychwanegol: 

  1. Arferion asesu cynhwysol: Mae sicrhau bod asesiadau yn adlewyrchu arddulliau a galluoedd dysgu amrywiol yn caniatáu i bob myfyriwr ddangos ei wybodaeth heb fod dan anfantais gan ofynion cudd. Gallai hyn gynnwys cynnig opsiynau ar gyfer gwahanol fathau o aseiniadau (e.e. cyflwyniadau, adroddiadau, neu gyfnodolion myfyriol). 
  1. Adborth ar gyfer twf: Gall dysgu llythrennedd asesu i fyfyrwyr yn benodol, a sut i ddehongli adborth a’i ddefnyddio ar gyfer gwella, bontio’r bwlch mewn dealltwriaeth. Mae cynnal sesiynau ar sut i gymhwyso adborth yn effeithiol yn helpu myfyrwyr i ddeall sut mae adborth yn cysylltu â pherfformiad academaidd yn y dyfodol. 
  1. Rhwydweithiau cymorth gan gyd-fyfyrwyr: Mae hwyluso grwpiau astudio cymheiriaid neu raglenni mentoriaeth yn galluogi myfyrwyr i gefnogi ei gilydd wrth lywio normau heb eu dweud yn y byd academaidd, rhannu strategaethau, a gweithio gyda’i gilydd trwy gynnwys heriol. 

Profiadau Myfyrwyr o Symud i’r Brifysgol


Ble Nesaf?

Addysg Gynhwysol: Mynegai’r Pynciau 

Rydych chi ar dudalen 3 o 9 o’r tudalennauthema Cynwysoldeb. Archwiliwch y lleill yma:

1..Cynwysoldeb a Fframwaith Addysg Gynhwysol Prifysgol Caerdydd

2.Cyflwyniad i Addysg Gynhwysol
3. Meithrin ymdeimlad o berthyn i bob myfyriwr;
4. Grymuso myfyrwyr i gyflawni eu potensial;
5. Datblygu meddylfryd cynhwysol
6. Dylunio Cyffredinol ar gyfer Dysgu 
7. Hygyrchedd Digidol

8. Anabledd a Dyslecsia

9. Myfyrwyr Rhyngwladd