Addasiadau Rhesymol
Cefnogi Myfyrwyr Anabl ym Mhrifysgol Caerdydd: Deddfwriaeth, Polisi ac Arfer
Mae dyletswydd ar sefydliadau addysg uwch o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i atal gwahaniaethu, aflonyddu ac erledigaeth. Nododd adroddiad ymchwil diweddar ar raddfa fawr mai dim ond 36% o fyfyrwyr sydd wedi cael unrhyw gymorth a gymeradwywyd gan eu prifysgol sydd â’r holl gymorth hwnnw ar waith (Disabled Students UK 2023).
Lle y gallai myfyrwyr anabl fod dan anfantais sylweddol, mae dyletswydd arnom i fyfyrwyr presennol, ymgeiswyr a chyn-fyfyrwyr i wneud addasiadau rhesymol i:
- ddarpariaeth, maen prawf neu ymarfer
- nodweddion ffisegol yr adeilad neu’r safle
- gwybodaeth, er mwyn sicrhau ei bod yn cael ei darparu mewn fformat hygyrch.
Mae’r ddyletswydd yn rhagddyfalus ac yn barhaus, ni waeth a ydych yn gwybod bod myfyriwr penodol yn anabl neu a oes gennych unrhyw fyfyrwyr anabl ar hyn o bryd. Ni ddylech aros nes bod myfyriwr anabl unigol yn cysylltu â chi cyn i chi ystyried sut i fodloni’r ddyletswydd (EHRC 2014).
Felly mae dau ddull o ddiwallu anghenion myfyrwyr anabl:
- Dysgu ac Addysgu Cynhwysol
- Y rhwymedigaeth gyfreithiol i fodloni Addasiadau Rhesymol a nodwyd ar gyfer myfyrwyr unigol.
Dysgu ac Addysgu Cynhwysol
Mae addysg gynhwysol yn gofyn am gontinwwm o gymorth sy’n ymestyn o’r ystafell ddosbarth i wasanaethau cymorth, ac sy’n ymgorffori’r ddarpariaeth o addasiadau rhesymol. Mae gofyn inni ystyried yn gyntaf yr haen isaf, sef cynllun cyffredinol ein haddysgu, ac wedyn y ffordd rydyn ni’n cyfeirio ac yn ymwneud â’r lefelau uwch.

Ffigur: UDL and the Continuum of Support (AHEAD 2023)
LEFEL 1: Y RHAN FWYAF O FYFYRWYR: Drwy ymgorffori egwyddorion addysg gynhwysol yn rhan o arferion prif ffrwd y sefydliad, gall mwyafrif y myfyrwyr gael profiad dysgu llwyddiannus heb gymorth ychwanegol.
LEFEL 2: MYFYRWYR AG ANGHENION TEBYG: Mewn rhai achosion, bydd myfyrwyr ag anghenion tebyg yr oedd angen cymorth ychwanegol arnynt yn cael cymorth mewn grŵp. Byddai enghreifftiau o hyn yn cynnwys sesiynau cymorth dysgu grŵp i fyfyrwyr aeddfed, ac arholiadau mewn lleoliadau eraill i fyfyrwyr y mae angen amser ychwanegol neu rywle tawel arnynt.
LEFEL 3: ADDASU UNIGOL: Mae llety neu addasiadau unigol yn parhau i fod yn rhan bwysig iawn o sefydliad cynhwysol. Mae angen cymorth unigol megis Technoleg Gynorthwyol neu hyblygrwydd o ran dyddiadau arholiadau ar rai myfyrwyr sy’n eu galluogi i gymryd rhan yn llawn yn y profiad dysgu.
LEFEL 4: CYNORTHWY-YDD PERSONOL: Efallai weithiau y bydd angen cymorth mwy personol a phroffesiynol ar fyfyrwyr, yn ogystal â’r addasu unigol fel y rhai a amlinellir yn Lefel 3. Er enghraifft, efallai y bydd gofyn i fyfyrwyr ag anableddau penodol ddefnyddio cynorthwy-ydd personol ar y campws neu, mewn arholiad, ddarllenydd neu rywun i gopïo.
Felly beth gallwch chi ei wneud? Ymarfer Cynhwysol
Dechreuwch gyda dyluniad cynhwysol, cyffredinol: beth gallwch chi ei wneud i wneud newidiadau i’ch ymarfer sydd ar gael i bob myfyriwr?
Er bod addasiadau rhesymol yn rhwymedigaeth gyfreithiol yn ôl y Ddeddf Cydraddoldeb, mae defnyddio dulliau cynhwysol o fudd i bawb. Er enghraifft:
- gallai darparu’r holl adnoddau, megis sleidiau PowerPoint, dogfennau neu ddarlleniadau 48 awr ymlaen llaw fod yn addasiad rhesymol i fyfyriwr â dyslecsia, ond bydd hefyd yn helpu’r rhai y mae’r Saesneg yn iaith ychwanegol iddynt.
- gall darparu recordiadau o’r sesiwn fod yn addasiad rhesymol i fyfyrwyr â chyflwr sy’n achosi problemau o ran cymryd nodiadau neu bresenoldeb oherwydd anabledd, ond bydd hefyd yn cefnogi’r rhai na allant fod yn bresennol oherwydd cyflyrau iechyd byrdymor neu hirdymor, a’r rhai â gofal. cyfrifoldebau neu gyflogaeth.
Mae defnyddio dulliau cynhwysol ar gyfer y garfan gyfan o fudd i ni hefyd: pan gynigiwn ddarpariaeth gyffredinol, rydym yn treulio llai o amser yn gweinyddu gofynion unigol, a rheoli materion unigol mewn argyfwng.
Addasiadau Rhesymol Prifysgol Caerdydd
Cymerwch gip ar y ciplun hwn o addasiadau rhesymol Prifysgol Caerdydd o fis Rhagfyr 2022
Petaem yn dilyn y pum arfer craidd hyn ar gyfer addysg gynhwysol yn unig, byddai ein niferoedd o addasiadau rhesymol yn gostwng !
Pum Arfer Craidd ar gyfer Addysg Gynhwysol:
- Gwnewch yn siŵr eich bod yn darparu'r holl adnoddau ar gyfer eich sesiynau gan gynnwys sleidiau PowerPoint a dogfennau 48 awr ymlaen llaw trwy Ultra.
- Recordiwch bob darlith, a gwnewch yn siŵr fod gan fyfyrwyr y gallu i recordio sain y sesiynau.
- Ar gyfer seminarau neu sesiynau gweithredol eraill, darparwch nodiadau trwy Ultra, neu gofynnwch i fyfyrwyr grynhoi eu trafodaethau neu eu gweithgareddau.
- Darparwch restrau darllen trefnus sydd ar gael ymlaen llaw, gan gynnwys llenyddiaeth sydd ar gael yn hawdd ar-lein neu trwy Ultra, ac sy'n nodi pa ddeunydd darllen sy'n hanfodol, yn ddymunol ac yn ‘arall’
- Byddwch yn ymwybodol y bydd gan rai o’ch myfyrwyr anghenion meddygol a allai olygu efallai na fyddant yn gallu dod i’ch sesiynau, neu efallai y bydd angen iddynt adael y sesiynau’n gynnar
Wrth ystyried gwneud ein hymarfer yn gynhwysol, gallwn ystyried defnyddio’r dull Dylunio Cyffredinol ar gyfer Dysgu (UDL), sy’n creu amgylchedd dysgu wedi’i ddylunio ar gyfer amrywiaeth o ddysgwyr, yn hytrach na gwneud addasiadau yn ôl-weithredol i ddarparu ar gyfer myfyrwyr penodol. Mae UDL yn adeiladu hyblygrwydd yn y cwricwlwm craidd trwy ddulliau lluosog o gynrychiolaeth, gweithredu a mynegiant ac ymgysylltu.

Ffigur: Dylunio Cyffredinol ar gyfer Dysgu
Gallwch ddarllen mwy am Dylunio Univeral ar gyfer tudalen pecyn cymorth dysgu
Rhowch gynnig ar yr ymarfer hwn i ddatblygu eich sgiliau wrth ddylunio ar gyfer ymarfer cynhwysol, cyn clicio i ddatgelu’r ateb enghreifftiol isod.
Ateb Enghreifftiol: [cliciwch i ddatgelu]
Ateb Enghreifftiol: [cliciwch i ddatgelu]
Dogfen Canllawiau Addysgu ar gyfer yr holl staff sy'n addysgu Modiwl X
Er mwyn bodloni anghenion ein myfyrwyr, mae angen i ni ddylunio a chyflwyno ein haddysgu mewn modd cynhwysol yn gyson, gan ymateb i addasiadau rhesymol a nodwyd. Dilynwch y canllawiau hyn i sicrhau ein bod yn cyflawni ein cyfrifoldebau.
Deunyddiau ac adnoddau dysgu
- Sicrhewch fod yr holl sleidiau PowerPoint neu gymhorthion gweledol eraill, deunyddiau darllen neu unrhyw wybodaeth arall ar gael o leiaf 48 awr cyn y sesiynau i'r holl fyfyrwyr.
- Recordiwch eich sesiwn a'i lanlwytho cyn gynted â phosibl i'r dudalen Ultra, o dan yr adran ar gyfer y sesiwn, i’r holl fyfyrwyr. Os nad yw hyn yn bosibl, er enghraifft mewn seminarau neu labordai, darparwch nodiadau neu gofynnwch i fyfyrwyr ddarparu crynodebau, a lanlwythwch y rhain ar ôl y sesiwn
- Darparwch restr ddarllen benodol ar gyfer pob sesiwn cyn i'r modiwl ddechrau, gan sicrhau bod y testunau ar gael yn y llyfrgell, ar-lein lle y bo’n bosibl: 1-2 ddarlleniad byr hanfodol, yn ogystal â darlleniadau argymelledig ac estynedig.
- Yn Ultra, defnyddiwch ystod o fformatau ar gyfer gwybodaeth: er enghraifft, darparwch grynodeb fideo byr o destunau, neu ddolen i YouTube neu bodlediadau neu ddeunydd sain arall (sawl dull o gynrychioli)
Canllawiau ar gyfer Cyflwyno Addysgu
- Byddwch yn ymwybodol o ymgysylltu: dyluniwch eich sesiwn gyda segmentau 15-20 munud cyn newid gweithgaredd. Caniatewch 1 funud o amser meddwl tawel. Rhowch ddewis o bwnc, a chynigiwch amrywiaeth o ddulliau ymateb o weithgareddau myfyrwyr (er enghraifft, adborth i'r grŵp ar lafar, neu deipio’ch ateb i mewn i Mentimeter) (dulliau ymgysylltu lluosog)
- Gosodwch reolau sylfaenol ar y dechrau: eich bod yn croesawu recordio sain; y gellir postio cwestiynau ar mentimeter, neu eu cadw ar gyfer diwedd y sesiwn; bod myfyrwyr yn rhydd i symud o gwmpas neu adael os oes angen, ond tarfu cyn lleied â phosibl os gwelwch yn dda; y dylid parchu barn ac amrywiaeth yn ystod trafodaethau.
- Rhowch amlinelliad neu amserlen sesiwn
- Byddwch yn ymwybodol y gallai un myfyriwr gyrraedd yn hwyr i'r sesiwn, a bod arno angen lle ar gyfer cadair olwyn: cysylltwch â mi os oes heriau a byddaf yn cysylltu ag amserlennu. Trefnwch y myfyrwyr fel y gallant weithio mewn grwpiau - peidiwch â gadael y myfyriwr hwn ar ei ben ei hun yn y blaen.
Asesu
- P'un a yw'ch asesiadau'n ffurfiannol neu'n grynodol, sicrhewch eich bod chi a'r tîm marcio yn ymwybodol o'r myfyrwyr hynny sydd ag anableddau sy'n effeithio ar fynegiant, a'ch bod yn diystyru meini prawf mynegiant yn eich marciau, gan nad yw hyn yn gymhwysedd craidd ar gyfer y modiwl hwn. Gweler ry Addasiadau Rhesymol: Canllawiau i Staff Addysgu ar y dudalen hon am ragor o fanylion.
- Rhowch opsiynau ar gyfer pwnc, tasg neu fodd (i ddarparu sawl dull ymgysylltu).
- Yn eich adborth, boed yn ysgrifenedig neu ar lafar, byddwch yn ymwybodol o'ch iaith a sicrhewch fod eich sylwadau'n adlewyrchu'r deilliannau dysgu, y meini prawf marcio a/neu'r canllawiau ar gyfer y dasg (sawl dull gweithredu a mynegiant).
2. Addasiadau Rhesymol
Er bod ymarfer cynhwysol yn gallu diwallu anghenion dysgu nifer uchel o fyfyrwyr, bydd angen newid eich ymarfer o bryd i’w gilydd er mwyn diwallu anghenion dysgu penodol ac unigrywmyfyrwyr anabl unigol. Er enghraifft, yr addasiad rhesymol mwyaf cyffredin sicrhau eu bod nhw’n gallu defnyddio recordiadau o ddarlithoedd, ac felly os bydd hyn ar gael i bob myfyriwr, byddai’n lleihau’r baich gweinyddol. Ar y llaw arall, ni fyddai angen i chi gynnig taflenni mewn print bras, oni bai bod un o’r myfyrwyr yn y garfan a nam ar y golwg.
addasiadau rhesymol i ymarfer addysgu, ac i drefniadau’r rhaglenni a’r asesiadau yn rhwymedigaeth gyfreithiol yn unol â Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Mae polisïau a chanllawiau clir ar gael ar sut i gyflawni eich rhwymedigaethau ar y dudalen Addasiadau rhesymol.
Gallwch ddod o hyd i ragor o fanylion ar dudalen fewnrwyd y Polisi Addasiadau Rhesymol, sydd â dolenni i’r polisi, Canllawiau ar arfer cynhwysol ac addasiadau rhesymol ar gyfer myfyrwyr ymchwil ôl-raddedig, a gwybodaeth bellach.
A gymorth sydd ar gael i fyfyrwyr anabl ym Mhrifysgol Caerdydd?
Yn ogystal â sicrhau bod eich dyluniad, eich addysgu a’ch cymorth i fyfyrwyr yn diwallu eu hanghenion ac addasiadau rhesymol, efallai y byddwch am gefnogi myfyrwyr i gael mynediad i’r cyfoeth o wasanaethau sydd ar gael gan y timau Bywyd Myfyrwyr. Os nad ydych yn siŵr pa wasanaeth allai fod o fudd, dylid argymell bod y myfyriwr yn ymweld â’r Tîm Cyswllt Myfyrwyr, ar-lein neu yng Nghanolfan Bywyd y Myfyrwyr, a fydd yn sicrhau ei fod yn cyrraedd y gwasanaethau cywir.
Asesiad ar gyfer Lwfans Myfyrwyr Anabl (budd-dal a all ariannu offer, lwfansau cyffredinol uwch, neu gymorth anfeddygol)
Asesiad anghenion dysgu a rhai mathau o sgrinio (er enghraifft, ar gyfer anawsterau dysgu penodol fel dyslecsia)
Tiwtoriaid sgiliau astudio, a thiwtoriaid arbenigol (e.e. ar gyfer myfyrwyr awtistig)
Mentora myfyrwyr a chymorth gan gymheiriaid
Trefniadau mynediad ac addasiadau rhesymol
Gwasanaethau cymorth lles a Chwnsela
Ble Nesaf?
Addysg Gynhwysol: Mynegai’r Pynciau

1..Cynwysoldeb a Fframwaith Addysg Gynhwysol Prifysgol Caerdydd
2.Cyflwyniad i Addysg Gynhwysol
3. Meithrin ymdeimlad o berthyn i bob myfyriwr;
4. Grymuso myfyrwyr i gyflawni eu potensial;
5. Datblygu meddylfryd cynhwysol
6. Dylunio Cyffredinol ar gyfer Dysgu
7. Hygyrchedd Digidol