Chwmpasu Rhaglen

Ystyried a Phennu Hyd a Lled Rhaglenni

Dechrau arni gydag Ystyried a Phennu Hyd a Lled Rhaglenni

Ar gyfer pwy mae’r dudalen hon?

Mae’r dudalen hon ar gyfer unrhyw un sy’n arwain neu’n cefnogi’r gwaith o ddatblygu rhaglen newydd, neu’n ail-lunio un sy’n bodoli’n barod. Gall hefyd fod o ddiddordeb yn fwy cyffredinol – er enghraifft, os ydych yn ceisio deall yn well sut mae rhaglenni newydd yn cael eu datblygu a pha feysydd sy’n cael eu hystyried yn ystod y broses.

Croeso i Ystyried a Phennu Hyd a Lled Rhaglenni 

Mae ystyried a phennu hyd a lled rhaglenni yn broses hanfodol yn natblygiad strategol cwricwla addysg uwch. Ym Mhrifysgol Caerdydd, lle mae rhagoriaeth academaidd, arweinyddiaeth ymchwil ac ymgysylltiad byd-eang o’r pwys mwyaf, mae’r dasg o ystyried a phennu hyd a lled rhaglenni gradd i’w datblygu neu eu hailgynllunio yn cynnwys dull amlochrog. Mae’n gofyn am alinio gweledigaeth academaidd â gofynion y farchnad, gwella profiad myfyrwyr, cyrraedd targedau cyflogadwyedd, a sicrhau bod rhaglenni’n gynaliadwy ac yn gystadleuol. Er mwyn sicrhau eich bod yn recriwtio, yn cefnogi ac yn grymuso’r holl fyfyrwyr amrywiol ar eich rhaglen i gyflawni eu potensial a wynebu’r dyfodol, dylai eich proses ystyried a phennu hyd a lled rhaglenni gael ei harwain gan egwyddorion addysg gynhwysol a chynaliadwyedd.

Mae’r adran hon yn amlinellu’r ystyriaethau allweddol sy’n gysylltiedig â Cham 1 y broses, sef ystyried a phennu hyd a lled rhaglenni gradd, gan ganolbwyntio ar y rhesymeg dros ddatblygu a chymryd y camau cychwynnol, dadansoddiad o’r farchnad, adborth myfyrwyr, deilliannau a phriodoleddau graddedigion, adnoddau, pwyntiau gwerthu unigryw, a gweledigaeth gyffredinol y rhaglen. Mae hyn yn arwain at Gymeradwyaeth Mewn Egwyddor gan yr Is-bwyllgor Cymeradwyo ac Ailddilysu Rhaglenni (PARSC) a’r Pwyllgor Safonau ac Ansawdd Academaidd (ASQC), sy’n sicrhau bod y rhaglen yn cynrychioli buddsoddiad hyfyw o amser ac adnoddau cyn i’r gwaith dylunio manwl ddechrau. Gallwch ddod o hyd i fwy o fanylion am y broses ar dudalen fewnrwyd ‘Cymeradwyo Rhaglen’.

Bydd yr adran hon yn bennaf yn gofyn cwestiynau i chi eu hystyried, yn enwedig ‘beth’, ‘sut’ a ‘pam’. Bwriedir iddo fod yn gyfres o awgrymiadau a meysydd i’w hystyried. Nid oes unrhyw atebion cywir o reidrwydd. Bydd yr atebion yn wahanol ar gyfer pob rhaglen sy’n cael ei datblygu. Nod yr adran hon yw eich tywys drwy gynnig awgrymiadau a chwestiynau fel ‘ydych chi wedi ystyried….?’

Rhesymeg dros Ddatblygu neu Ailgynllunio Rhaglenni Gradd

Y cam cyntaf wrth ystyried a phennu hyd a lled rhaglenni yw sefydlu rhesymeg glir dros gyflwyno rhaglen radd newydd neu ailgynllunio un sy’n bodoli eisoes. Gall y rhesymeg ddeillio o sawl ffynhonnell:

a)) Ymateb i ofynion cymdeithasol a diwydiannol

Un o’r prif resymau dros ddatblygu neu ailgynllunio rhaglen yw diwallu anghenion esblygol cymdeithas a diwydiant. Wrth i’r farchnad swyddi newid oherwydd datblygiadau technolegol, globaleiddio ac amodau economaidd sy’n newid, rhaid i brifysgolion sicrhau bod gan eu graddedigion yr wybodaeth a’r sgiliau perthnasol. Er enghraifft, mae pwysigrwydd cynyddol gwyddor data, deallusrwydd artiffisial, cynaliadwyedd, a thrawsnewid digidol wedi arwain at greu rhaglenni yn y meysydd hyn. Mae gan Brifysgol Caerdydd, sy’n adnabyddus am ganolbwyntio’n ddwys ar ymchwil, gyfrifoldeb i gynnig rhaglenni arloesol sy’n rhagweld tueddiadau’r dyfodol yn y byd academaidd a’r gweithle.

b) Mynd i’r afael â bylchau yn y cwricwlwm cyfredol

Gall datblygu rhaglen newydd hefyd ddeillio o fwlch yn y cynigion academaidd presennol. Er enghraifft, os nad oes rhaglen bresennol sy’n mynd i’r afael â meysydd rhyngddisgyblaethol sy’n dod i’r amlwg fel biowybodeg neu gyfraith amgylcheddol, gall creu rhaglen o’r fath ddenu myfyrwyr sydd â diddordeb yn y meysydd hybrid hyn. I’r gwrthwyneb, gall ailgynllunio rhaglenni presennol olygu integreiddio gwybodaeth neu ddulliau addysgeg newydd, fel ymgorffori llwyfannau dysgu digidol neu gydrannau dysgu drwy brofiad, i wella’r profiad addysgol.

c) Gwella bri sefydliadol a chapasiti ymchwil

Nid yn unig y mae Prifysgol Caerdydd yn canolbwyntio ar ddarparu addysg o ansawdd uchel ond hefyd ar hyrwyddo ymchwil sydd â dylanwad byd-eang. Gall lansio rhaglen newydd helpu i adeiladu enw da’r sefydliad mewn disgyblaeth benodol, denu academyddion blaenllaw, a chyfrannu at broffil ymchwil cyffredinol y brifysgol. Er enghraifft, gall cyflwyno gradd mewn cyfrifiadura cwantwm neu beirianneg ynni adnewyddadwy osod y brifysgol fel arweinydd mewn maes ymchwil sy’n tyfu’n gyflym, gan ddenu myfyrwyr talentog a chyllid ymchwil.

d) Bodloni galw myfyrwyr

Ysgogwr hollbwysig arall ar gyfer rhaglenni newydd neu raglenni wedi’u hailgynllunio yw galw gan fyfyrwyr. Mae prifysgolion yn gynyddol ymwybodol bod myfyrwyr yn gwsmeriaid ac mae ganddynt ddisgwyliadau am eu profiad addysgol. Gall diddordeb myfyrwyr mewn pynciau penodol, dulliau cyflwyno (e.e. dysgu ar-lein, cyfunol, neu hyblyg), a chwricwla sy’n canolbwyntio ar gyflogadwyedd ysgogi prifysgolion i gyflwyno neu ddiweddaru rhaglenni er mwyn parhau’n gystadleuol wrth ddenu’r dalent orau.

Ystyried a phennu hyd a lled cychwynnol

Dechreuwch drwy feddwl pam rydych chi’n bwriadu datblygu rhaglen. Beth yw eich prif ysgogwyr? Os yw’r rhaglen eisoes yn bodoli ac rydych chi’n bwriadu ei hailgynllunio, pam? Pa elfennau o’r rhaglen bresennol sydd ddim yn cyflawni’r hyn yr hoffech chi iddynt ei gyflawni? Beth mae’r rhaglen bresennol yn ei gyflawni yr ydym yn ei hoffi? Beth mae myfyrwyr yn ei ddweud am ein rhaglenni?

Mae’r cwestiynau y gallwch eu gofyn yn y cyfnod hwn bron yn ddiddiwedd. Ceisiwch beidio â mynd yn glymau. Mae’n bwysig ymgysylltu â’ch myfyrwyr yn y cyfnod cynnar hwn i gasglu eu mewnwelediad (gweler adborth myfyrwyr isod). Yn aml, mae myfyrwyr yn gweld ac yn profi rhaglenni’n wahanol iawn i staff. Mae’n bosibl bod dull arloesol a gynlluniwyd i helpu myfyrwyr yn cael effaith i’r gwrthwyneb mewn gwirionedd. Mae’n bwysig casglu’r adborth hwn gan eich myfyrwyr a gweithio gyda nhw i nodi beth sydd ei angen arnyn nhw o’ch rhaglen

Pennu Hyd a Lled Rhaglenni Cynhwysol

Mae gennym gyfrifoldeb o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i ragweld anghenion darpar fyfyrwyr y dyfodol . Yn ogystal, un o nodau strategaeth Ehangu Cyfranogiad y brifysgol yw: Denu a recriwtio myfyrwyr â photensial academaidd, ni waeth beth fo’u cefndir neu eu profiad personol Wrth bennu hyd a lled rhaglen newydd, mae’n bwysig rhoi sylw i ddimensiynau amrywiaeth a’r rhwystrau posibl i gofrestru ar gyfer y rheini o grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol, a allai gael eu creu gan brosesau, gweithdrefnau ac arferion recriwtio a dethol, Gallwch ddarllen mwy am y cysyniadau hyn ar y dudalen Cyflwyniad i Addysg Gynhwysol, ac yn y ddogfen hon gan yr EHRC (sy’n amlinellu eich cyfrifoldebau cyfreithiol ). Mae Advance HE hefyd wedi cynhyrchu’r canllaw cynhwysfawr hwn ar gyfer recriwtio a derbyn myfyrwyr yn deg, a’ch cyfrifoldebau cyfreithiol .

Gall bod yn ymwybodol o ddimensiynau amrywiaeth myfyrwyr presennol yn eich ysgol helpu i nodi meysydd gwahaniaeth. Gall hyn lywio’r gwaith o ddylunio a chynllunio rhaglenni, a gweithredu fel llinell sylfaen ar gyfer mesur gwelliannau yn y dyfodol. Dyma giplun o nodweddion amrywiaeth holl fyfyrwyr Prifysgol Caerdydd o fis Ebrill 2024, a gall roi cipolwg annisgwyl i chi ar nodweddion amrywiaeth ein myfyrwyr. Gallwch gael data lefel rhaglen am nodweddion amrywiaeth trwy Business Objects. Gweler ein tudalen ‘Pwy yw ein myfyrwyr?’ am fanylion sut i gael mynediad i’ch data.

Gallai hefyd fod yn ddefnyddiol cwblhau gweithgaredd personâu, gan ddefnyddio ein set generig o bersonâu a ddatblygwyd ar gyfer Prifysgol Caerdydd yn seiliedig ar nodweddion cyfredol, neu drwy ddatblygu eich personâu penodol eich hun ar gyfer eich rhaglen. Gall defnyddio personâu fel tîm eich helpu i nodi’r problemau, y rhwystrau i ddysgu ar gyfer grwpiau o fyfyrwyr, a’r atebion posibl: gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am y defnydd o bersonâu wrth ddylunio rhaglenni yn yr adnodd Personâu hwn,  neu ar dudalen Cyflwyniad i Addysg Gynhwysol 

Dadansoddi’r farchnad

Unwaith y bydd rhesymeg wedi’i sefydlu, mae dadansoddiad trylwyr o’r farchnad yn hanfodol. Mae’r cam hwn yn cynnwys deall yr amgylchedd allanol, gan gynnwys cynigion cystadleuwyr, tueddiadau cyflogaeth, a dewisiadau darpar fyfyrwyr.

a) Dadansoddiad o gystadleuwyr

Mae Prifysgol Caerdydd yn gweithredu mewn amgylchedd cystadleuol iawn, yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Wrth bennu hyd a lled rhaglen gradd newydd, mae’n bwysig dadansoddi beth mae sefydliadau cystadleuol, o fewn a thu allan i Grŵp Russell, yn ei gynnig. Er enghraifft, gallai dadansoddiad o gystadleuwyr ddatgelu bod prifysgolion eraill yn cynnig rhaglenni arloesol mewn seiberddiogelwch neu dechnoleg y gofod, gan annog y brifysgol i naill ai wahaniaethu ei chynigion neu gyflwyno rhaglen newydd, ategol.

Yn ogystal â chynnwys, mae’n bwysig ystyried sut mae sefydliadau cystadleuol yn strwythuro eu rhaglenni. Ydyn nhw’n cynnig dewisiadau astudio mwy hyblyg, fel cyrsiau rhan-amser, ar-lein, neu fodiwlaidd? Ydyn nhw’n partneru â diwydiant i gynnig lleoliadau gwaith neu brentisiaethau? Gall deall y ffactorau hyn helpu i lunio strwythur rhaglen newydd er mwyn sicrhau ei bod yn parhau i fod yn ddeniadol yn y farchnad.

b) Anghenion y farchnad lafur a chyflogwyr

Mae rhan allweddol o ddadansoddi’r farchnad yn cynnwys archwilio tueddiadau’r farchnad lafur a gofynion cyflogwyr. Mae cyflogadwyedd graddedigion yn bryder mawr i fyfyrwyr, a rhaid i brifysgolion sicrhau bod eu rhaglenni’n rhoi sgiliau iddynt y mae galw amdanynt. Er enghraifft, os yw dadansoddiad o’r farchnad yn dangos galw cynyddol am weithwyr proffesiynol sydd ag arbenigedd mewn technolegau gwyrdd neu reoli gofal iechyd, byddai’n gwneud synnwyr i brifysgol ddatblygu rhaglenni yn y meysydd hyn. Gall cydweithio â rhanddeiliaid yn y diwydiant roi dealltwriaeth werthfawr o’r hyn y mae cyflogwyr yn chwilio amdano a helpu i lunio’r cwricwlwm yn unol â hynny.

c) Ystyriaethau’r farchnad fyd-eang

Mae Prifysgol Caerdydd yn denu cyfran sylweddol o fyfyrwyr rhyngwladol. Felly, dylai unrhyw raglen newydd hefyd ystyried tueddiadau’r farchnad fyd-eang ac apêl ryngwladol y rhaglen. Er enghraifft, gallai rhaglen ar fusnes rhyngwladol neu iechyd y cyhoedd apelio’n gryf at fyfyrwyr o wledydd amrywiol, yn enwedig os yw’n mynd i’r afael â heriau byd-eang fel cynaliadwyedd, argyfyngau iechyd, neu lywodraethu digidol.

Ystyriaethau pellach o ran dadansoddi’r farchnad

A oes marchnad hyfyw a chynaliadwy ar gyfer eich rhaglen arfaethedig? Pa dystiolaeth sydd gennych chi i gefnogi eich achos? Byddwch yn gofyn i’r brifysgol gymeradwyo rhaglen astudio ac ymrwymo llawer iawn o adnoddau canolog i’w chefnogi. Rhaid i chi allu dangos bod marchnad gynaliadwy a chronfa o ymgeiswyr.

• A yw nifer eich ceisiadau wedi bod yn cynyddu dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf?
• A ydych chi’n cael ymholiadau am fath penodol o raglen?
• A yw partneriaid mewn diwydiant yn gofyn am fath newydd o raglen?
• Pa raglenni mae sefydliadau eraill yn eu hyrwyddo?
• Pa mor boblogaidd yw’r rhaglenni hyn?
• A oes gofynion newydd neu wedi’u diweddaru gan gorff proffesiynol, statudol a rheoleiddio? (os yw’n berthnasol)
• Oes maes newydd o’ch disgyblaeth sydd neu a fydd yn dod yn amlwg?
• A ellir mynd i’r afael â hyn drwy ailgynllunio rhaglen bresennol neu a fyddai rhaglen newydd ar wahân yn fwy priodol?

Mae’n bwysig eich bod yn gweithio gyda Rheolwr Addysg eich Coleg a Dadansoddwr Data’r Coleg yn gynnar yn y broses ddatblygu. Gallant eich cefnogi gyda rhywfaint o ddata’r sector a dadansoddiadau o’r farchnad y bydd eu hangen arnoch er mwyn dangos bod sylfaen yn y farchnad ar gyfer eich rhaglen. Maen nhw yno i’ch helpu chi: cysylltwch â nhw. Gall y Tîm Ansawdd a Safonau hefyd roi cyngor a gwybodaeth allweddol i chi wrth i chi baratoi eich gwaith pennu hyd a lled. Wrth gwrs, gallwch hefyd gysylltu ag Academi Dysgu ac Addysgu Caerdydd.

Adborth gan fyfyrwyr

Mae dull sy’n canolbwyntio ar y myfyriwr yn hanfodol yn y broses pennu hyd a lled. Mae angen i ni ymgysylltu â’n myfyrwyr presennol a darpar fyfyrwyr i ddeall eu hanghenion, eu dewisiadau a’u disgwyliadau.

a) Grwpiau ffocws ac arolygon

Mae cynnal grwpiau ffocws ac arolygon ymhlith myfyrwyr presennol yn ddull gwerthfawr o gasglu data ansoddol a meintiol. Gall adborth myfyrwyr roi cipolwg ar ba agweddau ar y cwricwlwm presennol sy’n gweithio’n dda a pha feysydd sydd angen eu gwella. Mae hyn yn arbennig o bwysig wrth ailgynllunio rhaglenni presennol. Os yw myfyrwyr yn adrodd yn gyson bod modiwlau penodol wedi dyddio neu fod bylchau yn y setiau sgiliau maen nhw’n eu caffael, gall yr adborth hwn lywio newidiadau i’r cwricwlwm.

b) Mewnbwn cyn-fyfyrwyr

Gall ymgysylltu â chyn-fyfyrwyr hefyd gynnig mewnwelediad defnyddiol, yn enwedig o ran pa mor dda y gwnaeth eu haddysg eu paratoi ar gyfer y gweithlu. Gall cyn-fyfyrwyr dynnu sylw at berthnasedd y sgiliau a’r wybodaeth a gawsant a chynnig awgrymiadau ar gyfer yr hyn a allai fod wedi’u paratoi’n well ar gyfer eu gyrfaoedd. Mae eu hadborth yn werthfawr nid yn unig ar gyfer newidiadau cwricwlaidd ond hefyd ar gyfer adeiladu rhwydweithiau cyn-fyfyrwyr cryfach a all gefnogi myfyrwyr presennol trwy gyfleoedd mentora a rhwydweithio.

Priodoleddau a deilliannau graddedigion

Ystyriaeth bwysig wrth bennu hyd a lled rhaglenni yw sut y bydd y rhaglen arfaethedig neu’r rhaglen wedi’i hailgynllunio yn cyfrannu at briodoleddau a chanlyniadau graddedigion y mae’r brifysgol yn anelu at eu meithrin. Mae hyn yn cynnwys archwiliad manwl o ddeilliannau academaidd ac anacademaidd.

a) Cyflogadwyedd

Mae cyflogadwyedd graddedigion yn ffactor allweddol i fyfyrwyr a phrifysgolion fel ei gilydd. Mae gan Brifysgol Caerdydd hanes cryf o gyflogadwyedd graddedigion fel arfer, ond mae cynnal neu wella’r hanes hwn yn gofyn am ddiweddaru cwricwla’n barhaus i adlewyrchu’r sgiliau y mae cyflogwyr yn eu gwerthfawrogi. Mae hyn yn cynnwys nid yn unig sgiliau technegol a phenodol i’r pwnc ond hefyd sgiliau meddal fel cyfathrebu, gwaith tîm a meddwl yn feirniadol. Gall ymgorffori sgiliau cyflogadwyedd yn y rhaglen drwy leoliadau gwaith, interniaethau, neu brosiectau gyda diwydiant wella parodrwydd myfyrwyr ar gyfer y farchnad swyddi.

b) Dinasyddiaeth fyd-eang a dysgu gydol oes

Mae priodoleddau graddedigion ym Mhrifysgol Caerdydd yn aml yn ymestyn y tu hwnt i gyflogadwyedd i gynnwys meithrin dinasyddiaeth fyd-eang, ymwybyddiaeth foesegol, a dysgu gydol oes. Dylai rhaglenni anelu at feithrin y priodoleddau ehangach hyn, gan sicrhau bod graddedigion nid yn unig wedi’u paratoi ar gyfer y gweithlu ond hefyd wedi’u paratoi i gyfrannu at gymdeithas mewn ffyrdd ystyrlon. Gallai hyn olygu integreiddio cynaliadwyedd, cynhwysiant, moeseg a chyfrifoldeb cymdeithasol i’r cwricwlwm, neu gynnig cyfleoedd i fyfyrwyr gymryd rhan mewn astudiaethau rhyngwladol neu brosiectau cymunedol.

Dechreuwch feddwl am yr hyn yr hoffech i’ch myfyrwyr raddio ag ef. Bydd angen canolbwyntio’n bellach ar hyn ar ddechrau cyfnod datblygu’r rhaglen ond mae’n werth ei ystyried ar hyn o bryd hefyd. Pa sgiliau a phriodoleddau ydych chi eisiau i’ch myfyrwyr allu eu datblygu ar eich rhaglen? A yw eich darpariaeth bresennol yn darparu hyn?

I helpu gyda hyn, edrychwch ar ddata hynt eich myfyrwyr.

• Pa fath o gyflogaeth neu astudiaeth bellach y mae eich graddedigion yn symud iddo ar ôl cwblhau eu rhaglen?
• A yw eich rhaglen yn eu paratoi’n ddigonol ar gyfer y rolau hyn? Os nad ydyw, pam?
• Beth yw eich deilliannau graddedigion (dosbarthiadau dyfarniadau)?
• Dadansoddwch ddata ac asesiadau arolygon myfyrwyr (os ydynt ar gael).

Beth sydd ar goll? Siaradwch â’ch cysylltiadau mewn diwydiant a’r sector ehangach. Beth maen nhw’n chwilio amdano gan eich graddedigion? A oes sgiliau neu briodoleddau newydd sydd eu hangen arnyn nhw gan eu gweithwyr ac, o ganlyniad, ein graddedigion?

Trwy flaengynllunio yn y cyfnod cynnar hwn, gallwch ddechrau ystyried:

• Sut y gallai eich rhaglen newydd gael ei strwythuro o ran cyflwyno ac asesu
• Sut yr eir i’r afael â phriodoleddau graddedigion a chyflogadwyedd
• Sut y byddwch yn ymgorffori cynwysoldeb a chynaliadwyedd yn eich rhaglen a’ch cwricwla
• Sut y byddwch yn ystyried amrywiaeth eich darpar fyfyrwyr a’u hanghenion dysgu, a dechrau cynllunio sut y byddwch yn bodloni’r anghenion hyn.

Nid oes angen i chi fod â rhaglen wedi’i pharatoi’n llawn ar hyn o bryd, ond dylech ddechrau ystyried y materion hyn nawr er mwyn dangos sut y bydd eich rhaglen yn bodloni gofynion y Brifysgol, a’ch galluogi i ragweld yn fwy cywir beth fydd y galw am adnoddau.

Mae adran Datblygu Rhaglen y pecyn cymorth hwn, yn edrych ar y  broses Cam 2 hon yn fanylach. Bydd rhai o’r adnoddau sydd yno hefyd o gymorth wrth gynllunio eich dull strategol ar lefel uchel ar gyfer pennu hyd a lled rhaglenni, felly mae croeso i chi edrych ar y tudalennau hyn i gael syniad o ble y gallech chi fod yn mynd ar eich taith datblygu rhaglenni!

Ystyried adnoddau

Mae datblygu neu ailgynllunio rhaglen radd yn gofyn am ystyried yr adnoddau sydd eu hangen yn ofalus i sicrhau ei llwyddiant.

a) Staffio

Un o’r ystyriaethau pwysicaf o ran adnoddau yw staffio. Efallai y bydd rhaglen newydd yn gofyn am gyflogi staff academaidd ychwanegol sydd ag arbenigedd penodol. Yng nghyd-destun Prifysgol Caerdydd, lle disgwylir i staff academaidd hefyd gyfrannu at ymchwil, mae hyn yn golygu recriwtio academyddion sy’n ymchwilwyr blaenllaw yn eu maes ac yn athrawon effeithiol ill dau. Ar ben hynny, gall datblygu rhaglenni rhyngddisgyblaethol olygu bod angen cydweithio rhwng adrannau a/neu ysgolion, sy’n gofyn am gydlynu adnoddau staffio ar draws y brifysgol.

b) Seilwaith a chyfleusterau

Efallai y bydd cyflawni rhai rhaglenni yn gofyn am fuddsoddiadau sylweddol mewn isadeiledd. Er enghraifft, efallai y bydd angen cyfleusterau labordy o’r radd flaenaf ar raglen mewn gwyddorau biofeddygol, tra gallai fod angen offer a stiwdios arbenigol ar raglen mewn cynhyrchu cerddoriaeth. Rhaid i ysgolion a cholegau asesu a all eu cyfleusterau presennol gefnogi’r rhaglen arfaethedig neu a oes angen buddsoddiadau ychwanegol, neu a ydyn nhw’n ddichonadwy. Rhaid i seilwaith, boed yn ffisegol neu’n ddigidol, fod yn hygyrch i bob myfyriwr.

c) Cynaliadwyedd ariannol

Yn ogystal â staffio a seilwaith, rhaid ystyried cynaliadwyedd ariannol. Mae hyn yn cynnwys rhagweld nifer y myfyrwyr sy’n ymrestru a phenderfynu a yw’r rhaglen yn debygol o gynhyrchu digon o refeniw i dalu ei chostau. Bydd dadansoddiad ariannol fel arfer yn cynnwys amcangyfrifon o gostau uniongyrchol (e.e. cyflogau, offer) a chostau anuniongyrchol (e.e. cymorth gweinyddol, marchnata).

Meysydd adnoddau pellach i’w hystyried:

• Sut fydd eich rhaglen yn cael ei strwythuro a’i chyflwyno?
• Oes gennych chi’r staff a’r seilwaith (gofod ystadau neu dechnoleg ac ati) i gyflwyno rhaglen newydd neu raglen wedi’i hailgynllunio?
• A ydych chi’n cynnig rhaglen anrhydedd ar y cyd gydag ysgol arall? Sut fyddwch chi’n rhannu’r dull cyflwyno? Pwy fydd yr ysgol ‘gartref’? Sut caiff hyn ei reoli?

Mae cael syniadau a chynlluniau arloesol yn wych, ond os na allwch eu cyflawni oherwydd cyfyngiadau adnoddau, yna mae’r cyfan yn ofer. Siaradwch â Phennaeth eich Ysgol a’ch Cyfarwyddwr Dysgu ac Addysgu am ba adnoddau sydd ar gael ar gyfer eich uchelgeisiau yn y lle cyntaf.

Pwyntiau Gwerthu Unigryw a Gweledigaeth y Rhaglen

Mae llwyddiant rhaglen newydd neu raglen wedi’i hailgynllunio yn dibynnu’n rhannol ar ei gallu i wahaniaethu ei hun mewn marchnad orlawn. Mae datblygu pwynt gwerthu unigryw yn hanfodol.

a) Gwahaniaethu oddi wrth gystadleuwyr

Dylai’r rhaglen gynnig rhywbeth nodedig sy’n ei gwneud hi’n wahanol i gynigion tebyg mewn sefydliadau eraill. Gallai hyn fod yn ffocws unigryw ar faes arbenigol, partneriaethau â phartneriaid blaenllaw yn y diwydiant, neu integreiddio ymchwil arloesol i’r cwricwlwm. Er enghraifft, gallai rhaglen sy’n cynnig achrediad deuol, neu sy’n cyfuno pwnc traddodiadol fel peirianneg â maes sy’n dod i’r amlwg fel deallusrwydd artiffisial, ddarparu pwynt gwerthu unigryw a chymhellol.

b) Mynegi gweledigaeth y rhaglen

Yn olaf, rhaid mynegi gweledigaeth glir ar gyfer y rhaglen. Mae hyn yn cynnwys diffinio nodau hirdymor y rhaglen, ei rôl o fewn y strategaeth sefydliadol ehangach, a sut mae’n cyd-fynd â chenhadaeth y brifysgol. Gall gweledigaeth wedi’i diffinio’n dda ysbrydoli darpar fyfyrwyr a’r gyfadran, a gwasanaethu fel canllaw ar gyfer datblygiad parhaus y rhaglen.

Gall datblygu gweledigaeth eich rhaglen a phwynt gwerthu unigryw fod yn heriol. Bydd angen i chi a’ch tîm datblygu dynnu ar eich profiadau a defnyddio adborth gan fyfyrwyr a’ch arbenigedd a’ch gwybodaeth am y maes pwnc a’r sector.

Gallai gweithio drwy’r ystyriaethau isod gyda grŵp ffocws bach o fyfyrwyr presennol a blaenorol roi cipolwg defnyddiol iawn ar y cam hwn. Mae myfyrwyr yn cael profiad byw o’r rhaglen gyfredol a bydd eu barn yn amhrisiadwy wrth helpu i lunio datblygiadau newydd.

Os hoffech redeg grŵp ffocws o’r fath, dyma dempled cynhwysfawr i’ch helpu i’w drefnu a’i redeg.

Pwyntiau i fyfyrio arnynt

Gall y cwestiynau canlynol eich helpu i ddatblygu eich meddwl:

• Pa fath o wahaniaeth ydych chi am ei wneud gyda’r rhaglen hon, i ddysgwyr ac i ddisgyblaeth ehangach y pwnc?
• Ble fydd y rhaglen yn eistedd o fewn y farchnad allanol?
• Pa fath o ymarferydd ydych chi’n ceisio ei adeiladu drwy eich rhaglen?
• Beth yw’r ysgogwyr allanol sy’n llywio eich rhaglen? E.e. gofynion corff proffesiynol, statudol a rheoleiddio
• Beth fydd yn gwneud eich rhaglen yn unigryw?

Cwestiynau allweddol ar gyfer pennu hyd a lled rhaglenni

• • Beth sy’n gwneud y rhaglen hon yn nodedig o fewn y sector?
  • Pa elfennau o’r rhaglen y byddwch chi’n eu creu ar y cyd â myfyrwyr a sut y gallech chi wneud hyn?
  • Sut mae disgrifyddion cymhwyster yr Asiantaeth Sicrhau Ansawdd yn cael eu hadlewyrchu yn eich cwrs? (Cod Ansawdd QAA Pennod A1)
  • Beth yw nodweddion arfaethedig graddedigion y rhaglen hon?
  • Beth yw’r egwyddorion a’r gwerthoedd pwysig sy’n llywio’r rhaglen hon?
  • Pa ddulliau addysgegol a ddefnyddir i sicrhau ymdeimlad o berthyn, ymgysylltiad a chyfranogiad gweithredol myfyrwyr?
  • Sut mae’r rhaglen yn ystyried datganiadau meincnodi pynciau perthnasol yr Asiantaeth Sicrhau Ansawdd?
  • Sut mae’r rhaglen yn adlewyrchu gofynion cofrestru proffesiynol (os yw’n berthnasol)?
  • Sut mae’r rhaglen yn rhoi sgiliau i fyfyrwyr fodloni gofynion posibl cyflogwyr yn y dyfodol neu astudio ymhellach?

Dylai pob rhaglen ymgorffori egwyddorion cynwysoldeb a chynaliadwyedd er mwyn sicrhau mynediad, parhad, cyrhaeddiad a chyrchfannau teg i bob dysgwr.

Casgliad

Mae pennu hyd a lled rhaglenni gradd ar gyfer eu datblygu neu eu hailgynllunio yn broses gymhleth sy’n cynnwys cydbwyso gweledigaeth academaidd ag ystyriaethau ariannol ac ymarferol. Mae’n gofyn am resymeg glir yn seiliedig ar anghenion cymdeithasol, dadansoddiad o’r farchnad, adborth gan fyfyrwyr a chyn-fyfyrwyr a dealltwriaeth o ddeilliannau graddedigion. Yn ogystal, rhaid rhoi sylw manwl i adnoddau a datblygu pwynt gwerthu unigryw cymhellol. Yn y pen draw, y nod yw creu rhaglenni sydd nid yn unig yn adlewyrchu ymrwymiad y brifysgol i ragoriaeth academaidd ond sydd hefyd yn rhoi’r sgiliau i fyfyrwyr ffynnu mewn byd sy’n newid yn gyflym.

 

Archwilio’n ddyfnach